Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> φυσικη ιστορια: Ιανουαρίου 2009

φυσικη ιστορια

Παρασκευή, Ιανουαρίου 30, 2009

0 Τρυφος τρίβ' τα κόκκαλα η Παναγια τα πλάθ' και ο Συμειός τα δείχν'

πραγματοποιω την απειλη μου και επιστρεφω δημητρια!
Καποιοι νομιζουν οτι ο Φεβρουαριος ειναι ο μηνας με τις λιγοτερες γιορτες πραγμα που ισως ειναι σωστο.Απο την αλλη εχει λιγες και σημαντικες γιορτες που κατεχουν μεγαλο κομματι στη λαογραφια μας.
Λοιποοοον,για τον Αγιο Τρυφωνα σας ειπα,βοηθεια μας.
Τωρα θα σας πω για τον Αγιο Συμεων...3 του μηνα,ο καλος ανθρωπος που δεχτηκε τον Ιησου στο Ναο κατα το εθιμο.Προστατης των βρεφων και των εγκυων.
Τον τιμουσαν ιδιαιτερα επειδη παρερμηνευοντας το ονομα του "ο Αγιος Συμεων σημειωνει"δινει σημαδια δλδ συμφωνα με τη μαμα μου.
Σημαδια οπως σκιες στο δερμα,περιεργες ελιες,ουλες,ανατομικες ανωμαλιες κ.λπ.
Απο οτι ειδα ομως στη Θρακη κυριως,συνηθιζεται να μιλουν για τα Συμογιορτα,το τριημερο που αρχιζει με τη γιορτη του Αγ.Τρυφωνα,περιλαμβανει τη γιορτη της Υπαπαντης και κλεινει με τη γιορτη του αγιου Συμεων.
Τα Συμόγιορτα και τις τρείς μέρες οι έγκυες δεν πρέπει να εργασθούν, γιατί τα σημεία "τρίβουνται και πλάθουνται τις δυο πρώτες μέρες και την τρίτη του Αη Συμειού φαίνουνται".

0 Τρυφος τρίβ' τα κόκκαλα η Παναγια τα πλάθ' και ο Συμειός τα δείχν'.

Ο Αή - Συμειός πήγε στο αμπέλι να κλαδεύσει, γυρνά το κλαδευτήρι και κόβει την μύτη του και έμεινε συμειωμένος.

Το πρωί τον Αγίου Τρύφωνα που θα σηκωθει η εγκυος θα αγκαλιάσει με τα δύο της χέρια τη γωνιά του σπιτιού της και θα πει...

"Οτ' αγκαλιάσω σήμερα, κι' αυταίς τις τρεις τις μέραις στη θάλασσα και στα βουνά και στ' άκαρπα τα δένδρα"

Υστερα σέρνει τα χέρια της στο ηλίσιο ντουβάρι και λέγει:
"Στα άγρια βουνά και στ' άκαρπα τα δένδρα και στα καμποπούλια να γίνουν τα σημειά".
Μερικές στολίζονται, βάζουν κοκκινάδι στα μάγουλα για να γίνει το μωρό όμορφο.

Η έγκυος,άν κατ' ανάγκην εργασθεί, θα εργασθεί κρυφά, αν την δεί κανείς και το μελετήσει, τότε το παιδί γεννιέται σημειωμένο, ελαττωματικό με δάκτυλα κομμένα, η κολλημένα, μύτη κομμένη, με μελανιά η σημάδι που έχει σχήμα του πράγματος που κρατούσε στα χέρια της εκείνη την ώρα.

Αν έξαφνα την δούν πώς εργάζεται, για να μη βγει το συμειό σε μέρος που φαίνεται και ασχημίσει το παιδί, πιάνει μέρος του σώματός που και να βγεί να μη φαίνεται και λέγει μέσα της: εδώ να βγεί.
Οταν γεννηθεί το μωρό έχει το σημάδι σ' εκείνο το μέρος.

Και ο άνδρας,όταν η γυναίκα του είναι έγκυος,πρέπει και αυτός να μην εργασθεί φανερά μήπως τον δεί άλλος και το μελετήσει.

Ακόμα κι όσοι έχουν ζωα εγκυμονούντα,ακόμα κι αυτοί δεν εργάζονται ή εργάζονται κρυφά για να μη βγουν τα νεογέννητα...ζαβά,σημειωμένα.

...εχουμε και συνεχεια...
posted by Εύα at 9:16 π.μ. 6 comments

Τρίτη, Ιανουαρίου 27, 2009

o φλεβαρης κι αν φλεβισει...

ερχεται,ερχεται,μην ξεχνιεστε και μην ξεγελιεστε...
Πανηγυρικη εισοδος με μια σπουδαια γιορτη...γκραν πρεμιερ,με του Αγιου Τρυφωνος!
Την πρώτη Φεβρουάριου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την μνήμη του,του προστάτη των αμπελουργών.
Ο Άγιος Τρύφων γεννήθηκε στην Λάμψακο, παραλιακή πόλη της Φρυγίας και μαρτύρησε στη Νίκαια της φρυγικής Βιθυνίας το 249 μ.Χ., επί αυτοκρατορίας Δεκίου.
Ο Άγιος Τρύφων, πολιούχος της Νίκαιας, συνδέεται με το κρασί επειδή κατάγονταν από μια περιοχή που ήταν απο τους μεγαλύτερους αμπελότοπους της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η θέση της γιορτής του στον ετήσιο κύκλο πρέπει να έπαιξε επίσης ρόλο στην καθιέρωση του Αγίου ως προστάτη των αμπελουργών.
Η εορτή του Αγίου ο οποίος στις αγιογραφίες κρατά κλαδευτήρι, συμπίπτει με την περίοδο του κλαδέματος των αμπελιών. Σημαντικότατη τεχνική εργασία που χρειάζεται πείρα και γνώση,αφου καθορίζει την πορεία των κλημάτων.
Ετσι ο Φεβρουάριος είναι ο μήνας που επηρεάζει το βλαστικό κύκλο των αμπελιών.

Οταν μετά το 1922 οι ελληνικοί πληθυσμοί της Ανατολικής Ρωμυλίας άφησαν τις κατάφυτες από αμπέλια περιοχές και εγκατασταθηκαν στην Ελλάδα, ο Άγιος Τρύφων ήταν ήδη καθιερωμένος ως προστάτης των αμπελουργών στους χριστιανικούς πληθυσμούς της βαλκανικής χερσονήσου ιδιαίτερα στις περιοχές της Μακεδονίας
Οι πρόσφυγες όμως από τους αμπελότοπους της Ανατολικής Ρωμυλίας πραγματοποιούν την εντυπωσιακή τελετουργία του κουρμπανιού, αιματηρής θυσίας προς τιμήν του Αγίου Τρύφωνα, που την έφεραν με τις λιγοστές αποσκευές τους και τη μεταφύτευσαν στις νέες τους πατρίδες.

«κουρμπάνι» είναι η αιματηρή θυσία ζώων προς τιμήν του Αγίου προκειμένου να ευλογήσει την ανάπτυξη και παραγωγή των αμπελιών. Το ζώο που θυσιάζεται, μαγειρεύεται και προσφέρεται στους πιστούς, αφού «διαβαστεί» από τον ιερέα. Στη συνέχεια ακολουθεί γλέντι με παραδοσιακά μουσικά και χορευτικά συγκροτήματα,συνοδευόμενο από άφθονο τοπικό κρασί και τσίπουρο.
Το έθιμο διατηρείται μέχρι τις μέρες μας με διάφορες τελετουργικές παραλλαγές σε πολλά μέρη της Βόρειας Ελλάδας, με χαρακτηριστικότερα δείγματα τα «κουρμπάνια» που τελούνται στη Νέα Αγχίαλο Θεσσαλονίκης, στη Γουμένισσα του Ν. Κιλκίς, στη Στενήμαχο Ημαθίας και στο Τρίλοφο Ημαθίας.

Για δειτε ομως τα κουρμπανια της περιοχης Νομού Θεσσαλονίκης,πλιζ!

Τα Κουρμπάνια στη Γέφυρα Νομού Θεσσαλονίκης
Το Τοψίν έχει 2500 κατοίκους, 500 γηγενείς και 2000 πρόσφυγες από τις Μέτρες της Ανατολικής Θράκης και τη Σωζόπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας. Από αυτούς, αμπελουργοί ήταν οι Σωζουπολίτες, οι οποίοι είχαν ήδη ιδρύσει το 1856 Σωματείο που διοργάνωνε τη γιορτή του αγίου Τρύφωνα.

Η γιορτή του Αγίου στη Σωζόπολη είχε κυρίως θρησκευτικό χαρακτήρα. Οι αμπελουργικές οικογένειες πήγαιναν στην εκκλησία σταφύλια διατηρημένα από τον τρύγο σε άμμο και αλεύρι. Τα σταφύλια αυτά καθώς και κόλλυβο διαβάζονταν κατά τη λειτουργία. Μετά την απόλυση πήγαιναν όλοι στην αίθουσα του Σωματείου όπου γινόταν διανομή των ευλογημένων σταφυλιών και του κόλλυβου και προσεφέρετο κρασί.
Ετσι άρχιζε γλέντι τρικούβερτο που κρατούσε ως το πρωί και ο “αη Τρύφους” έδειχνε και τ’άλλο, το... Διονυσιακό του πρόσωπο. Μόλις εγκαταστάθηκαν στη Γέφυρα, το 1926, οι Σωζουπολίτες ίδρυσαν τον Αμπελουργικό Πιστωτικό Συνεταιρισμό Γέφυρας “Η Σωζούπολη”. Παρόλο που δεν είχαν ακόμη καλά καλά φυτέψει τα αμπέλια τους, άρχισαν να γιορτάζουν τον άγιο Τρύφωνα. Μετά τη λειτουργία συγκεντρώνονταν σε ένα κέντρο και γλεντούσαν.
Ούτε λόγος βέβαια για δουλειά στ’αμπέλια τη μέρα εκείνη. Σήμερα, παρόλο που η Γέφυρα έχει ελάχιστα αμπέλια, η μνήμη του αγίου Τρύφωνα συνεχίζει να τιμάται με πίστη στην παράδοση. Την παραμονή τελούνται τα “προεόρτια”: κομπανία με παραδοσιακά όργανα γυρίζει το χωριό, διατίθεται κρασί και δημιουργείται αυθόρμητο γλέντι. Ανήμερα του Αγίου γίνεται λειτουργία στην Παναγία τη Ρευματοκρατούσα και διαβάζεται κόλλυβο και σταφύλια, τα οποία διανέμονται πριν γίνει περιφορά της εικόνας του αγίου. Στη συνέχεια μοιράζεται αγορασμένο βραστό μοσχαρίσιο κρέας. Το γλέντι με κρασί και χορό στην πλατεία της Ανω Γέφυρας κρατά έως αργά.

Τα Κουρμπάνια στη Νέα Αγχίαλο νομού Θεσσαλονίκης
Η Νέα Αγχίαλος, το παλιό Ιγκλις, έχει 850 κατοίκους, που κατάγονται όλοι από την Ανατολική Ρωμυλία και συγκεκριμένα από την αμπελουργική Αγχίαλο στα παράλια του Εύξεινου Πόντου. Ελάχιστοι κατάγονται από τον Πύργο και τη Σωζόπολη. Ήταν παραδοσιακά αμπελουργοί και συνεχίζουν να καλλιεργούν αμπέλια και να φτιάχνουν κρασί και τσίπουρο.
Αναμενόμενο επομένως είναι να τιμάται η μνήμη του Αγίου Τρύφωνα, την πρώτη Φεβρουαρίου. Αγιος Τρύφωνας εξάλλου ήταν το πρώτο εκκλησάκι που έχτισαν μόλις εγκαταστάθηκαν στο χωριό το 1924-25.
Παραδοσιακά οι γυναίκες ετοιμάζουν από το προηγούμενο βράδυ κόλλυβο. Ανήμερα του αγίου μαζεύονται στο παρεκκλήσι, γίνεται Μεγάλος Αγιασμός και διαβάζεται το κόλλυβο. Ύστερα, μαζεύονται σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα δίπλα στην εκκλησία, τους κερνάει η Επιτροπή και γίνεται αυθόρμητο γλέντι με κρασί και μεζεδάκια.
Παλιά συνήθιζαν να προσφέρουν για το γλέντι αυτό κάτι φαγώσιμο. Σήμερα η συνήθεια αυτή έχει μάλλον ατονίσει, αφού η Επιτροπή αναλαμβάνει να προμηθεύσει τα χρειαζούμενα. Την ίδια μέρα, οι αμπελουργοί θα ρίξουν αγιασμό στ’αμπέλι.

απο το www.agrotravel.gr

...θα επανελθω δημητρια,σας το λεω....
posted by Εύα at 3:00 μ.μ. 1 comments

Παρασκευή, Ιανουαρίου 02, 2009

καλή χρονιά να έχουμε...

«Οι Μωμόγεροι»

Η λαϊκή φαντασία λέει σχετικά με τους Καλικάντζαρους, ότι βρίσκουν την ευκαιρία να αλωνίσουν τον κόσμο από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα, τότε δηλαδή που τα νερά είναι "αβάφτιστα". Η όψη τους τρομακτική, οι σκανδαλιές τους απερίγραπτες και ο μεγάλος φόβος τους η φωτιά. Στις περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης εμφανίζεται το έθιμο των μεταμφιέσεων, που φαίνεται πως έχει σχέση με τους καλικάντζαρους.
Το έθιμο Μωμόγεροι είναι ζωντανό ακόμα και σήμερα ιδιαίτερα σε διάφορα μέρη της Ελλάδας όπου οι Πόντιοι κατοικούν. Στην εβδομάδα πριν από το νέο έτος, τα άτομα θα ντυθούν με διάφορα κοστούμια, όπου κάθε κοστούμι συμβολίζει ένα μέρος του πολιτισμού και της λαογραφίας των Ποντίων. Η αρκούδα συμβολίζει τη δύναμη, η ηλικιωμένη γυναίκα ένα σύμβολο του παρελθόντος, η νύφη για το μέλλον, το άλογο για την ανάπτυξη, ο γιατρός για την υγεία, ο στρατιώτης για την υπεράσπιση, την αίγα (κατσίκα) για τα τρόφιμα και ο Άγιος Βασίλης συμβολίζει το νέο έτος που θα φτάσει σε μερικές μέρες. Σήμερα το έθιμο είναι περισσότερο ψυχαγωγικό, ενώ στο παρελθόν ήταν μαγικό.

Η ονομασία του εθίμου προέρχεται από τις λέξεις μίμος ή μώμος και γέρος και συνδέεται με τις μιμητικές κινήσεις των πρωταγωνιστών. Αυτοί, φορώντας τομάρια ζώων – λύκων, τράγων ή άλλων - ή ντυμένοι με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά, έχουν τη μορφή γεροντικών προσώπων. Οι Μωμόγεροι, εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του δωδεκαημέρου των εορτών, και προσδοκώντας τύχη για τη νέα χρονιά, γυρίζουν σε παρέες στους δρόμους των χωριών και τραγουδούν τα κάλαντα ή άλλους ευχετικούς στίχους. Όταν δύο παρέες συναντηθούν, κάνουν ψευτοπόλεμο μεταξύ τους, ώσπου η μία ομάδα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή.

Παραλλαγές του ίδιου εθίμου, συναντώνται σε χωριά της Κοζάνης και της Καστοριάς, με την ονομασία Ραγκουτσάρια.

Τα Ραγκουτσάρια (Καστοριά)

Μέσ’ την καρδιά του χειμώνα και κατά τη διάρκεια των τελευταίων ωρών του δωδεκαήμερου, η πόλη της Καστοριάς παραδίνεται σ’ ένα μοναδικό τριήμερο γλέντι χαράς και ξεφαντώματος, που γεννιέται αυθόρμητα μέσα στις αμέτρητες παρέες των μικρών και μεγάλων που παίρνουν μέρος.

Στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου, οι δρόμοι και τα σοκάκια της πόλης σφύζουν από τις συντροφιές των ραγκουτσάρηδων (μεταμφιεσμένων), που χαίρονται, γλεντούν και χορεύουν στο ρυθμό της ξεγνοιασιάς, σκορπώντας ολόγυρα χαρά και κέφι.

Όλοι οι κάτοικοι της πόλης παραδίνονται σ’ ένα ξεχωριστό Διονυσιακό ξεφάντωμα, με τη συνοδεία των λαϊκών οργάνων που παιανίζουν όλα τα παραδοσιακά μουσικά ακούσματα της περιοχής. Πρόκειται για πανάρχαιες συνήθειες, η προέλευση των οποίων χάνεται μέσα στο χρόνο.

Παρά τις δυσκολίες που υπήρξαν, πολλά από τα στοιχεία αυτών των λατρευτικών εκδηλώσεων, που είναι γνωστές από τα ελληνορωμαϊκά χρόνια, κατάφεραν να διατηρηθούν και να φτάσουν μέσω του Βυζαντίου και της Τουρκοκρατίας έως τις μέρες μας.

Άσχετο...αλλά μου άρεσε....

Κάλαντα από το Μιστί

Αρχήν αρχήν τα κάλαντα
Κι αρχή καλά χρόνια

Τα πουλιά λαλούν
Τσι τα χερώνεια κράζνει} δις
Αϊ Βασίλημ καλό ζευγάρη λάμεις
Καλόνι αφέντημ καλό τσι ευλογημένο }δις
Έχεις τσι ντου αλέτηρ σου
Στο χρυσό βουτηγμένο
Και το γυνίτσι σου ασημοκαμωμένο
Έχεις και τα βουδίτσια σου
Της Παναγιάς πουλίτσια
καλάντι αφέντημ καλά τσι ευλογημένα (δίς)
άκουντα νουνάκαμ άκουντα
αν τσισει τσιάν τσιμάσει
γύψει ντου φενέρ μας
φώτησε την γενειά μας
φώτησε την γενειά μας να σε φωτής θεός.
posted by Εύα at 11:13 π.μ. 2 comments